– Przyjęta przez Sejm w ubiegły piątek ustawa o ochronie ludności i obronie cywilnej zawiera zapisy, które przerzucają kosztowne obowiązki związane obronnością na właścicieli nieruchomości, nie dając im w zamian żadnej gwarancji zwrotu poniesionych nakładów – alarmuje prof. Piotr Pałka, radca prawny.

• Sejm przegłosował w ubiegły piątek (8 listopada) rządowy projekt ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej. Niektóre z proponowanych przepisów mocno zaniepokoiły ekspertów. Prawnik, prof. Piotr Pałka uważa, że rząd próbuje przerzucić na właścicieli nieruchomości i zarządców kosztowne obowiązki związane z obronnością państwa.
• Spółdzielcy szacują, że inwestycje w obronność, jak budowa i przebudowa schronów, mogą sięgać nawet kilku milionów złotych tylko dla jednej spółdzielni mieszkaniowej. Ostrzegają, że skończy się to znaczącymi podwyżkami czynszów dla mieszkańców. 
• Inwestycje w obronność mogą też nie być przez państwo zwracane w całości, w przepisie ustawy użyto kruczka prawnego.
• Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji (MSWiA) uspokaja, że opisane obawy są nieuzasadnione. Czy na pewno?

W rządowym projekcie ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej (tzw. dużej ustawy schronowej), który w piątek (8 listopada) przegłosował Sejm, znalazły się – zdaniem prawnika prof. Piotra Pałki – niebezpieczne przepisy, które przerzucają na właścicieli nieruchomości i zarządców nieruchomości kosztowne i szerokie obowiązki związane z obronnością.

Inwestycje w obronność. Co czeka właścicieli nieruchomości po wejściu ustawy?

– W projekcie wskazano, że jeżeli jest to uzasadnione koniecznością realizacji zadań ochrony ludności i obrony cywilnej, wójt (burmistrz, prezydent miasta), starosta lub wojewoda mogą uznać obiekt budowlany za budowlę ochronną, co następuje w drodze decyzji administracyjnej – relacjonuje prof. Pałka, radca prawny, wspólnik DERC PAŁKA Kancelarii Radców Prawnych.

Prawnik podkreśla, że wydanie takiej decyzji oznacza, że właściwe organy publiczne w drodze arbitralnej decyzji – w sytuacji, w której nowa ustawa nie wprowadza żadnych kryteriów dla wydawania takich decyzji – będą mogły nałożyć na właścicieli nieruchomości i zarządców bliżej nieokreślone obowiązki.

Przykładowo: może być to obowiązek budowy budowli ochronnej, przebudowy budowli ochronnej w celu spełnienia warunków technicznych i warunków technicznych użytkowania budowli ochronnej, organizowania miejsc doraźnego schronienia, przygotowania budowli ochronnej do użycia czy dostosowania obiektów do wymagań ustawy, jak również zobowiązanie do przeprowadzenia remontów nieruchomości.

– Nie neguję zasadności i celu samej ustawy wobec sytuacji za wschodnią granicą, zadania z obronności to jednak domena państwa, a nie prywatnych podmiotów – podkreśla nasz rozmówca.

Spółdzielcy piszą do premiera petycje. „Czynsze pójdą wysoko w górę”

Opinię prof. Pałki podziela prezes Związku Rewizyjnego Spółdzielni Mieszkaniowych RP (ZRSM RP), prof. Jerzy Jankowski.

– Z analiz Związku wynika, że koszty takiego dostosowania mogą sięgać nawet kilku milionów złotych w skali tylko jednej spółdzielni mieszkaniowej, co bezpośrednio przełoży się na drastyczny wzrost opłat ponoszonych przez mieszkańców – mówi otwarcie prof. Jankowski.

Przypomina także, że w Polsce mamy około 3500 spółdzielni mieszkaniowych.

Prezes ZRSM RP informuje, że Związek wystąpił z apelem do premiera Donalda Tuska o pilną zmianę tego przepisu poprzez zapisanie w ustawie, że „finansowanie obowiązków nakładanych na właścicieli i zarządców obiektów budowlanych, dotyczy całości kosztów inwestycji zwiększonych w związku z koniecznością zapewnienia funkcji budowli ochronnej”.

Zwrot do 100 proc. Przepis rodem z „przecen w centrach handlowych”

Dlaczego spółdzielcy nalegają na taką zmianę przepisów w projekcie? Chodzi o jeszcze jeden przepis tej ustawy (art. 106 ust.3), w którym mowa jest o refundacji poniesionych przez właścicieli nieruchomości kosztów w formie dotacji celowej. Użyto w nim sformułowania: „do 100 proc. kosztów inwestycji zwiększonych w związku z koniecznością zapewnienia funkcji budowli ochronnej”.

Zdaniem prof. Pałki wobec zwrotu „do 100 proc.” jest wysoce prawdopodobne, że pełnego finansowania nie będzie.

– Można porównać ten zabieg prawny do przecen w centrach handlowych, gdzie informuje się klienta o przecenie np. „do 50 proc.”, a w rzeczywistości przecena jest znikoma albo w ogóle jej nie ma – wskazuje prof. Piotr Pałka.

Ministerstwo: obawy są nieuzasadnione. Będą zawierane porozumienia z właścicielami

Poprosiliśmy rząd o wyjaśnienia w tej sprawie. W odpowiedzi otrzymaliśmy z biura prasowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji (MSWiA) komunikat, w którym resort zapewnia, że:

„Wskazana w pytaniu obawa dotycząca poziomu dofinansowania kosztów poniesionych przez właścicieli i zarządców obiektów na cele związane z przystosowaniem ich do parametrów technicznych i użytkowych określonych dla budowli ochronnych nie jest uzasadniona”.

Jak podkreśla MSWiA, po wejściu w życie nowych przepisów wójt, burmistrz czy prezydent miasta będą mogli uznać budowlę za ochronną na podstawie porozumienia z właścicielem lub zarządcą budynku albo na podstawie decyzji właściwego organu ochrony ludności, na zasadach określonych w ustawie.

Decyzja o uznaniu za budowlę ochronną może dotyczyć również planowanego obiektu budowlanego.

„Organy mogą zawrzeć z właścicielem lub zarządcą nieruchomości porozumienie o uznaniu obiektu budowlanego za budowlę ochronną, w którym określa się szczegółowe obowiązki właściciela lub zarządcy oraz warunki użytkowania budowli ochronnej.

Takie porozumienie zawiera postanowienie o obowiązku udostępnienia budowli ochronnej na cele ochrony ludności na polecenie organu ochrony ludności” – czytamy w komunikacie biura prasowego MSWiA.

Dodano również, że jeśli jest to uzasadnione koniecznością realizacji zadań ochrony ludności i obrony cywilnej, właściwe organy mogą wydać decyzję o uznaniu za budowlę ochronną na wniosek właściciela lub zarządcy obiektu budowlanego albo z urzędu.

Od takiej decyzji przysługuje odwołanie do organu wyższego szczebla.

MSWiA nie odniosło się natomiast do pytania dotyczącego uznaniowości przy zwrotach nakładów. Przypomnijmy: chodzi o opisane przed chwilą arbitralne ustalanie przez urzędników wysokości zwrotu poniesionych przez właścicieli nieruchomości oraz zarządców kosztów zawarte w sformowaniu „do 100 proc.”.

https://www.wnp.pl/budownictwo/rzad-znalazl-wytrych-rodem-ze-sklepowych-promocji-za-schrony-moga-zaplacic-mieszkancy-spoldzielni,888240.html